De eerste Starbucks in Italië werd twee weken geleden geopend. Ondanks dat het verpakt zit in een gigantisch, oud, Italiaans pand is het een opmerkelijke gebeurtenis in het koffieland. Is het een goede zet voor het jonge publiek of juist een schande voor de Italiaanse koffiecultuur?
Door: Wessel Poldermans en Juul Muffels
Een van de grotere verschillen tussen de Italiaanse en de Nederlandse koffiecultuur is de manier waarop we koffiedrinken. Waar de Italianen ’s morgens snel langs een barretje wandelen, een espresso achterovergooien en het geld op de bar mikken, lijkt het erop dat wij Nederlanders veel meer de tijd nemen om van ons kopje koffie te genieten.
Tijd is kwaliteit
Toch zit dit volgens cultuurwetenschapper en Italië-kenner Inger van der Ree iets anders in elkaar. “Het koffiedrinken in Italië gaat weliswaar een stuk sneller dan bij ons in Nederland, maar de bereiding wordt wel beschouwd als echte kunst. Koffie maken en drinken, is zoals alle culinaire zaken in Italië, iets heel serieus. Barista’s staan niet voor niets strak in pak achter de bar. Bar Nannini in Siena is daar een leuk voorbeeld van.” Van der Ree ziet wel dat de Italië en de andere landen wat koffiecultuur betreft steeds dichter naar elkaar toe groeien. “In Nederland wordt ‘barista zijn’ tegenwoordig vaker als een beroep gezien.”
Eerste Italiaanse Starbucks
Laatst is de allereerste Starbucks van Italië geopend in Milaan. Helemaal zonder slag of stoot is dat niet gegaan, blijkt onder andere uit een artikel van het Algemeen Dagblad. Overduidelijke protesten waren er niet, maar zeker niet iedereen in ‘koffieland’ Italië zal het een goed idee gevonden hebben. Van der Ree: “Veel Italianen zijn heel trots op hun eigen keuken. Toen bijvoorbeeld jaren geleden de eerste McDonalds in Rome werd geopend, protesteerden studenten door pasta uit te delen in de stad. Een van hen was Carlo Petrini, die later Slow Food introduceerde. De boodschap was wel duidelijk: ze wilden meer traditioneel, minder inwisselbaar. Soortgelijke geluiden stegen recent ook uit Milaan op.”
Hip & Happening
De koffiespeciaalzaken nemen óók in Nederland een vlucht. Steven van Lierop, barista van Coffeelab in Einhoven en koffie-onderneemster Caroline Alink die sinds twee maanden de trotste eigenaresse is van Latte Heart in Schiedam zijn daar de voorbeelden van.
Kwaliteit niet doorslaggevend
Volgens de jongeren die bij Starbucks komen is de kwaliteit van de koffie niet van doorslaggevend belang. Meerdere factoren spelen een rol.
Trendwatcher van Misset Horeca Demian van der Reijden is duidelijk over het koffielandschap. “Starbucks heeft een aanzuigende werking op de koffiespeciaalzaken.”
Cijfers
De opkomst van Starbucks én de barista’s in beeld.
